Sturen op jouw werkgeluk in 5 concrete tips

Voor jou tien anderen (werkgevers, ja)

We hebben te maken met een krappe arbeidsmarkt: werkgevers moeten regelmatig hun uiterste best doen om aan mensen te komen. Bedrijven geven aan dat hun groei belemmerd wordt, doordat ze niet de juiste mensen kunnen vinden. Er zijn zelfs bedrijven die hun deuren moeten sluiten, omdat ze niet aan mensen kunnen komen. Dat zorgt ervoor dat de aandacht voor het werkgeluk van medewerkers groeit. Maar de verschillen per werkgever zijn groot. En ook de manier waarop er aandacht aan besteed wordt, verschilt. Hoe zorg je dat jij profiteert van deze ontwikkeling en maak je de keuze die bij je past?

Vijf tips om te zorgen dat je de juiste aandacht krijgt en écht blij naar je werk gaat:

1. Zoek eerst naar jouw organisatie en daarna naar een baan. Begin met een rijtje organisaties waar je graag zou willen werken, in plaats van vooral op vacatures te solliciteren. Google eens op werkgevers die zich profileren op dit thema (employer of the year award, Beste werkgever etc.). Dan kom je werkgevers tegen als Ikea en Rijkswaterstaat. Maar vraag ook vooral rond: vele kleinere werkgevers nemen vooral via hun eigen netwerk nieuwe medewerkers aan en profileren zich niet op werktevredenheid, maar het voelt er wél als werken in een vriendenclub.
2. Ken je eigen behoeften. Elke organisatie heeft zo zijn eigen invulling van werkgeluk: bij Aegon krijg je een minuten durend applaus door het hele personeel als je na 40 jaar vertrekt. Zoiets spreekt je wellicht aan als je houdt van tradities en een vriendelijke sfeer. Bij Buurtzorg kom je in zelfsturende teams te werken en bij Cosis zorgt de CHO officer ervoor dat er aandacht is voor de behoeften van elk team. Bij Rijksoverheid wordt hoog gescoord, omdat er zoveel mogelijk is qua opleidingen en coaching. Bij mijn eigen kantoorpandgenoten van Ciphix is er een jong, dynamisch team, veel gezelligheid, ruimte en gelijkwaardigheid. Het zijn allemaal werkgevers met hun eigen sfeer: meer of minder hiërarchisch en/of traditioneel, formeel of juist informeel, jong en snel of meer degelijk en trager. Met ruimte voor flexibiliteit en thuiswerken of juist een heel drukke werkweek en internationale kansen.
3. Zie het als een deal. Stel: je zit bij een werkgever en ergert je aan het feit dat je maar geen ruimte krijgt om je verder te ontwikkelen. Of dat het verboden wordt om thuis te werken. Of dat de besluitvorming er zo enorm traag gaat. Maar je wilt toch niet weg. Omdat je er tegelijkertijd heel veel leert, of de ruimte krijgt om voor je zieke vriend of moeder te zorgen. Of nu lekker een buffer op kunt bouwen opdat je over een tijdje voor jezelf kunt beginnen. De kunst is om het te zien als een keuze. Je niet teveel te ergeren aan de oneerlijkheid van zaken, en aan jezelf omdat je daar geen verandering in weet te brengen. Spreek jezelf toe dat je je focust op de positieve kanten van jouw deal en spreek een evaluatie moment met jezelf af, waarop je besluit of je blijft of stappen naar buiten gaat zetten.
4. Durf druk uit te oefenen. Misschien blijf je bij je huidige werkgever, misschien heb je straks met onderhandelingen bij een nieuwe werkgever te maken: maar durf te vragen. De meesten van ons zijn opgegroeid met de boodschap om voor zekerheid te kiezen en niet te eisend te zijn richting werkgever/manager. We zijn vaak meer timide dan nodig, schatten onze kansen op de arbeidsmarkt vaak te voorzichtig in. Ik zie vooral voorbeelden van hoe het piepsysteem werkt: dat mensen die wél druk uitoefenen, vaak meer voor elkaar krijgen. Meer verdienen, meer doorgroeien en meer opleidingen volgen.
5. Waar mogelijk: stuur naar schaarste. Hoe schaarser jij bent, hoe meer moeite je werkgever zal doen om jou te behouden. Arbeidsmarktdeskundige Wim Davidse kwam met het een rijtje beroepen waaraan (waarschijnlijk) veel behoefte zal ontstaan: data scientist, smart home expert, growth hacker, drone piloot, groene bouwvakker, werkgeluksdeskundige, longevity coach, levensbeëindigingstherapeut, zorg- en welzijn professional. Maar ook als jouw richting er niet bij zit: stuur op de aantrekkelijkheid van jezelf als product, door specifieke ervaring op te doen én door jezelf niet te goedkoop te verkopen.

Jouw happiness de doorslaggevende factor voor succes
Het valt niet altijd mee in een organisatie te werken. Veel werkgevers hebben nog steeds weinig kaas gegeten van het inspelen op behoeftes van medewerkers. Veel ontwikkelgesprekken zijn slecht voorbereid, worden inconsequent gevoerd en zijn weinig inspirerend. In plaats van grote programma’s op het vlak van duurzame inzetbaarheid, vitaliteit en werkgeluk zouden werkgevers vaker het gesprek aan mogen gaan en meer in creatieve oplossingen mogen denken. Veel mensen willen gewoon werken aan zichzelf als product, aan hun ontwikkeling: ook zonder promotie kan er dan al van alles. Meelopen bij een andere organisatie of afdeling, betrokkenheid bij projecten. Teveel werkgevers laten talent onbenut, omdat ze niet echt weten wat medewerkers willen of hoe ze gemotiveerd kunnen worden.

De laatste cijfers naar burn-out gerelateerde klachten uit een onderzoek van TNO zijn niet positief: in tien jaar tijd is het aantal mensen dit aangeeft er last van te hebben met maar liefst 40 % gestegen: van 11 tot 16 %. Hun ziekteverzuim is maar liefst 37 dagen in plaats van de gemiddelde zes dagen per jaar.

Veel (zakelijke) redenen dus voor werkgevers om meer te sturen op werkgeluk. Het zou weleens de meest bepalende factor voor het overleven van een organisatie kunnen zijn, meer nog dan innovatiekracht. Kortom, hoewel veel werkgevers nog best ver af staan van het ideaal, groeit de aandacht voor jouw geluk, als werknemer. Kies niet alleen een baan, maar vooral ook een werkgever waar het belangrijk gevonden wordt dat jij tevreden, nee, zelfs gelukkig bent.