Al een tijdje niet meer blij met je baan?

Creëer grip op de complexiteit met dit stappenplan.

Soms blijven we te lang hangen in een situatie waarvan we weten dat het ons geen goed doet: of het nu een ongezonde relatie is of je baan die een bron van frustratie is. We ervaren een gevoel van paniek als we denken aan de problemen die er op ons afkomen. En zo verzinnen we vaak een ‘smoesje’ voor onszelf om geen actie te hoeven nemen. We ‘willen onze partner geen verdriet doen’ of ‘nog een kans geven’. De redenen om in een baan te blijven, lijken daar soms erg op: veel mensen blijven uit ‘loyaliteit’ of uit hoop dat zaken nog zullen veranderen. Herkenbaar? Wellicht weet je eigenlijk wel dat je jezelf voor de gek houdt. Dat het niet gezond is om te blijven en dat het niet beter wordt.

In dit artikel gaan we in op de complexiteit van de problematiek als je ongelukkig bent in je baan én hoe je daar grip op kunt krijgen (maar de aanpak is ook te benutten als je worstelt met je relatie).

Voorkom moedeloosheid en aangeleerde hulpeloosheid
De mensen die ik spreek, die al langere tijd ongelukkig zijn in hun werk, zijn meestal somber en onzeker over hun kwaliteiten en/of boos op hun werkgever. Vaak ervaren ze cynisme en apathie. Ze staan bloot aan allerlei negatieve prikkels en hebben het gevoel dat ze er niet aan kunnen ontsnappen. Een bekend onderzoek met honden laat zien wat dat voor effecten kan hebben. Honden die opgesloten waren in een kooi en ervaren hadden dat wat ze ook deden ze telkens een onplezierig electirisch schokje kregen, waren apathisch. Zelfs toen zich een oplossing aandiende, een nieuwe veilige ruimte, deden ze geen moeite meer eraan te ontsnappen. Aangeleerde hulpeloosheid, wordt dat ook wel genoemd.
Kortom, als je langere tijd geen controle hebt over stressfactoren, loop je de kans niet meer oplossingsgericht te kunnen denken. Het geldt voor honden, maar mogelijk herken je de moedeloosheid en apathie ook bij jezelf. En mogelijk lukt het je niet meer de mogelijkheden te zien die er zijn om je situatie te verbeteren.

Creëer grip door een stappenplan
Met behulp van het onderstaand stappenplan, kun je ervoor zorgen dat je weer grip krijgt op een situatie die je wellicht niet kunt overzien en daarom maar uit de weg gaat. Met het risico dat je ongezonder wordt en inboet aan zelfvertrouwen. Neem dus de komende vrije dagen eens wat ‘me’ time om aan de slag te gaan met je plan.

• Onderken je probleem. Zolang je blijft hopen dat je baas opstapt of de reorganisatie ongedaan gemaakt wordt, hoef je niets te doen. Maar het is goed om stil te staan bij de realiteitswaarde van je gedachten: hoe lang hoop je dit al? Zijn er concrete aanwijzingen dat er een verandering op komst is? Hoe is het voor je als je er over twee jaar nog zou zitten?
• Ga aan de slag met je zelfvertrouwen. Een reden om het probleem niet onder ogen te willen zien is, omdat je er te weinig vertrouwen in hebt dat jij het kunt oplossen. Door meer vertrouwen in je kwaliteiten en met name in je oplossend vermogen te hebben, kun je gemakkelijker actie nemen. Lees mijn vorige artikel om aan de slag te gaan met jouw zelfvertrouwen als je denkt dat daar winst te behalen valt.
• Verzamel mogelijke oplossingen. Ga er eens voor zitten om zoveel mogelijk ideeën op papier te zetten, zonder ze direct te beoordelen. De kans is dan immers groot dat je elk idee weer snel afschiet en tot de conclusie komt dat er (je dacht het al) toch geen oplossing mogelijk is. Misschien kun je alvast wat zuiniger leven (en zo meer financiële armslag hebben), kan je partner meer gaan werken of kun je een opleiding starten. Als je niet tot ideeën komt, praat er eens over met een (creatieve, oplossingsgerichte) vriend(in).
• Weeg af en kies de meest realistische optie. Denk na over investeringen en consequenties van elke optie. Direct stoppen geeft snel verlichting, maar maakt ook je onderhandelingspositie zwak. Misschien zijn er intern nog wel opties. Of kan je werkgever mee betalen aan een opleiding die je de komende tijd volgt, waardoor je een sterker cv krijgt en wellicht ook de inhoud van je werk wat minder belangrijk voelt (want genoeg uitdaging in je opleiding).
• Voer je plan uit. Maak je vertaalslag naar de praktijk. Wat wil je concreet doen? Veel intenties verdwijnen in het niets: hoe concreter het plan, hoe meer kans je hebt dat het ook echt tot een uitvoering komt. Het is van belang dat je je ideeën SMART formuleert.

• Ik wil de komende maand een gesprek voeren met HR over alternatieven intern.
• Ik wil mijn LinkedIn profiel op orde krijgen volgende maand.
• Ik ga komende week met mijn buurman praten over zijn opleiding.
• Ik ga mij de komende maand aanmelden voor tenminste drie vacaturesites.
• Ik ga elke week een uur besteden aan het zoeken van vacatures.
• Ik hou een lijstje bij van organisaties die mij aanspreken.
• Ik ga deze maand een goede loopbaancoach zoeken om me hierbij te helpen.
• Ik ga mij deze week aanmelden bij de sportschool om elke week een keer te sporten opdat ik fysiek gezond blijf in deze lastige tijd.

Rust door een plan te hebben
Alleen al door het maken van een stappenplan, zul je mogelijk al meer rust ervaren. Zo krijg je meer grip op de situatie en win je aan durf en besluitvaardigheid. Ook goed om je te realiseren: de risico’s die er zijn als je geen actie neemt. Je situatie kan verslechteren of je kunt kansen missen. Kortom, stop niet te snel met onderzoeken en om de verkeerde reden, namelijk dat je het niet meer overziet. De uitkomst kan altijd nog zijn dat je huidige baan het beste alternatief is: soms kun je je na wat meer afstand weer meer tevreden voelen met wat je hebt . Maar dan is het een keuze. Wees kritisch op je interne redenaties: complexe zaken gaan we nu eenmaal vaak liever uit de weg. En daarmee lopen we het risico moedeloos en somber de mogelijkheden om onze situatie te verbeteren, zomaar over het hoofd te zien.